Jest to mieszanina sody oczyszczonej (wodorowęglan sodu), oraz regulatorów kwasowości, które powodują rośnięcie ciasta, a także zagęszczacza, którym jest zwykle mąka ziemniaczana lub kukurydziana, dzięki której proszek nie zbryla się i jest sypki. Proszek do pieczenia nie ma smaku.

Składniki te w temperaturze pokojowej i bez wilgoci nie wchodzą ze sobą w reakcje, jednak po dodaniu do ciasta (wilgoć) oraz w podwyższonej temperaturze (pieczenie) zaczyna się reakcja, która pozwala ciastu równomiernie wyrosnąć (w tym celu składniki ciasta należy dokładnie wymieszać z proszkiem, bo w przeciwnym razie w cieście powstaną dziury). W procesie pieczenia proszek powoduje zwiększenie objętości ciasta, które ulega spulchnieniu, ponieważ w podwyższonej temperaturze wydziela się duża ilość pęcherzyków dwutlenku węgla powodujące jego spienienie.

Bezpośrednio po zarobieniu ciasta można przystąpić do jego wypieku.

Wszystkie wypieki z dodatkiem proszku do pieczenia powinno się piec w temperaturze minimum 180 °C.

Proszek do pieczenia oprócz swojego przeznaczenia kulinarnego sprawdza się też jako doskonały środek czyszczący z osadu np. jasne kubki z kawy lub herbaty oraz jako środek wybielający (wanna, zlew, fugi). W czasach kiedy nie było jeszcze wybielaczy nasze babcie mieszały proszek do pieczenia wraz z proszkiem do prania i dodawały go do prania firanek, koszul, białej bielizny, a to wszystko po to, aby uzyskać śnieżną biel.